اسپکتروفتومتر چیست و چه کاربردهایی دارد؟
اختراع اسپکتروفتومتر یا طیف سنج، یک انقلاب منحصر به فرد در زمینه شناخت خواص نوری مواد ایجاد کرد. این اختراع به اندازهای مهم است که یکسری از پروژههای علمی و زیستی بدون شیوههای اسپکتروفتومتری غیرممکن است. اهمیت این شیوه به حدی زیاد است که در بیشتر مقالات علمی در زمینه شیمی و مواد، جایگاه ویژهای پیدا کرد. در این مطلب از هلدینگ KTG سعی داریم در رابطه با اسپکتروفتومتر چیست؟ در این مقاله میخواهیم در مورد اسپکتروفتومتر توضیحاتی ارائه دهیم و انواع آن را مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
اسپکتروفتومتر چیست؟
در جواب این سوال که اسپکتروفتومتر چیست؟ بایستی بگوییم اسپکتروفتومتری شیوهای است که از طریق یک ماده شیمیایی میزان جذب نور اندازهگیری میشود و همچنین اندازهگیری شدت نور موقع عبور پرتو نور از محلول نمونه است. اصل این روش بر این اساس است که هر ترکیب نور را در محدوده طول موجی مشخص جذب کرده و یا عبور میدهد. همچنین این اندازهگیری به منظور اندازهگیری میزان یک ماده شیمیایی شناخته شده نیز کاربرد دارد.
اسپکتروفتومتری از جمله مفیدترین شیوههای آنالیز کمی در عرصههای گوناگون اعم از شیمی، فیزیک، بیوشیمی، مهندسی مواد و شیمی و کاربردهای بالینی محسوب میگردد. به این دلیل که طیف سنج این توانایی را دارد که ماده را در کوچکترین مقیاس تحلیل کند، در آزمایشگاههای شیمی، پزشکی (بیوشیمی)، فیزیک، اپتیک، مواد، آب و پساب و… بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
برای استعلام قیمت و خرید اسپکتروفتومتر کلیک کنید.
کاربرد اسپکتروفتومتر چیست؟
در رابطه با اینکه کاربرد اسپکتروفتومتر چیست؟ لازم است بدانید، انواع ترکیبات آلی، معدنی و یونهای فلزی در اندازهگیری کیفی و کمی مورد استفاده قرار میگیرند. تعیین غلظت مواد، اندازهگیری به کمک دستگاه اسپکتروفتومتر فعالیت آنزیمهای مختلف، کلسترول، تری گلیسیرید، قند، لیپوپروتئینها، اوره، کراتین و ترکیبات مشابه، انواع آنالیتهای بالینی و تحقیقاتی، انواع داروها و تمامی یونهای فلزی امکانپذیر است. این دستگاه علاوه بر تمامی موارد فوق قابلیت اندازهگیری نمونههای بسیار ریز را دارد و بر همین اساس به منظور تجزیه عناصر مولکولهای RNA به کار برده میشود. از این رو از جمله کاربردهای دستگاه اسپکتروفتومتر میتوان به حوزههای گوناگونی همچون تجزیه مواد در شاخههای شیمی، مواد، کشاورزی، پزشکی و… اشاره داشت.
انواع اسپکتروفتومتر
به طور کلی دو نوع اسپکتروفتومتر وجود دارد که با نام اسپکتروفتومتر معمولی و آرایه دیودی شناخته میشوند. در ذیل به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
اسپکتروفتومتر معمولی
در ادامه توضیح اسپکتروفتومتر چیست؟ لازم است بدانید که در این نوع از اسپکتروفتومتر نور چند رنگ از شکاف ورودی دستگاه رد شده و تبدیل به باریکه نور میگردد. پس از آن باریکه نور از طریق یک المان پاشنده (به عنوان مثال منشور)، پخش میشود. از طریق شکاف خروجی طول موج مدنظر مشخص شده و نور تک رنگ از نمونه عبور میکند و در نتیجه به سوی آشکارساز هدایت خواهد شد.
این نوع از اسپکتروفتومتر به منظور اندازهگیری میزان جذب در یک نقطه از طیف کاربرد دارد. اما به منظور اندازهگیری ترکیبات گوناگون در طول موجهای متفاوت و یا کسب طیف نمونهها لازم است در پی یک شیوه جایگزین بود. چرا که در اینگونه اندازهگیریهایی بایستی بخشهایی از مونوکروماتور حرکت داده شود و این موضوع به این خاطر که غیرقابل تکرار است، مناسب نخواهد بود.
اسپکتروفتومتر آرایه دیودی
در نوع دوم از انواع اسپکتروفتومتر چیست؟ باید بگوییم که نور پلیکروماتیک از نمونه عبور میکند و به سوی شکاف ورودی هدایت میگردد. در قسمت پلیکروماتور نور عبور شده از نمونه بر آرایه دیودی توزیع میشود. هر یک از دیودها یک رشته باریک از طیف را اندازهگیری میکنند. قسمت پلیکروماتور شکاف ورودی و المان پاشنده را دربرمیگیرد. به این خاطر که موقعیت نسبی نمونه و المان پاشنده نسبت به اسپکتروفتومتر معمولی معکوس میگردد، این مدل اغلب با عنوان اپتیک معکوس شناخته میشود.
نحوه استفاده از محصول
- مهمترین نکتهای که در خصوص اسپکتروفتومتر چیست؟ باید بدانید این است که اسپکتروفتومتر را طی هر نوبت استفاده کاليبر کنید.
- در طول مدت اندازهگیری بایستی محفظه نمونه را بسته نگه داشت.
- از استفاده دوباره کووتهای یکبار مصرف پرهیز کنید.
- در طول موج کمتر از310 نانومتر تنها کووتهای کوارتز را مورد استفاده قرار دهید.
- در صورتی که حلالهای آلی را به کار میبرید، کووتهای پلاستیکی را مورد استفاده قرار ندهید.
- جهت تهیه محلولهای استاندارد لوازم شیشهای با جنس سيليکات بور که کيفيت بالایی دارند، را به کار ببرید .حتیالامکان از استفاده ظروف شیشهای که دارای تركيبات اکسیدسدیم هستند، پرهیز کنید. زیرا این ترکیب در نتیجه تماس طولانی مدت با محلول استاندارد جذب محلول میشود و نتايج غلطی نشان میدهد.
- کووتهای شیشهای را بعد از استفاده با احتیاط تمیز کنید و از کووتهایی كه سطوح خارجی آنها دارای خراشيدگی است، استفاده نکنید.
- از معرفهایی که دارای کیفیت مطلوبی هستند، استفاده کنید.محلولهایی که کیفیت پایینی دارند، در غلظتهای بسيار پایین هم ایجاد آلودگی میکنند. آب يا محلولهایی که به منظور رقیقسازی مورد استفاده قرار میگیرند، بایستی فاقد ناخالصی باشند.
- مطمئن شوید كه نمونهها يا استانداردها كووت گاز توليد نمیكنند.
- نکته دیگری که در رابطه با سوال اسپکتروفتومتر چیست؟ بایستی درنظر داشته باشید این است که کلیه مواد از قانون بیر پیروی نمیكنند.آزمایش خطی بودن را در محدوده غلظتهای موردنظر انجام دهید و چندین محلول استاندارد با غلظتهای بالا تهیه کنید و نتایج آن را به دست آورید. مواردی که قانون بیر تحت تاثیر آنها قرار میگیرد عبارتند از:
الف( غلظت بالای محلول در نتيجه مشاركت مولکولی يونهای موجود.
ب( تفاوت مقدار آبگيری در غلظتهای پایین که باعث ایجاد تغییر در ماهیت کمپلکسهای یونی میشود.
ج( در مواردی که مقدار جذب با قانون بیر مطابقت ندارد با بهرهگیری از استانداردهای معین نموداری رسم نمایید. نمودار جذب در مقابل غلظت و غلظت نمونه مجهول را از نمودار به دست آورید.
فروش اسپکتروفتومتر در هلدینگ KTG
هلدینگ KTG ارائه دهنده انواع دستگاههای مورد نیاز آزمایشگاهها و صنایع گوناگون از جمله اسپکتروفتومتر است. گروه K.T.G در راستای تضمین کیفیت و ایجاد رضایتمندی در مشتریان خود کالاهای درخواستی را از کمپانیهای معتبر داخلی و کشورهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی مطابق با استاندارد مورد تایید و کیفیت بالا تهیه و عرضه میکند.
شما میتوانید تعمیر و کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی خود را به متخصصین و کارشناسان ما بسپارید. تمامی محصولات این هلدینگ دارای یک سال ضمانت و 10 سال خدمات پس از فروش هستند. لطفا به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اینکه اسپکتروفتومتر چیست؟ و همچنین خرید دستگاه اسپکتروفتومتر آزمایشگاهی با کارشناسان گروه ما تماس حاصل بفرمایید.
نتیجه گیری
آزمایشگاه های شیمی، فیزیک و بیوشیمی معمولاً برای تجزیه و تحلیل خواص فیزیکی و شیمیایی مواد از تجهیزات مختلفی استفاده می کنند که یکی از مهم ترین آن ها دستگاه اسپکتروفتومتر است. برای این کار نیاز به اندازه گیری مقدار فوتون یا شدت نور جذب شده بعد از عبور از محلول نمونه است که این کار را اسپکتروفتومتر به خوبی انجام می دهد. این دستگاه وظیفه خود را به کمک آشکارسازها که می توانند انرژی نورانی را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند انجام می دهد. این دستگاه همچنین با اندازه گیری شدت نور می تواند میزان غلظت یک ماده شیمیایی را نیز تعیین کند. همین قابلیت اندازه گیری غلظت های کوچک در این دستگاه باعث شده تا از آن به طور خاص برای بررسی و آنالیز عناصر مولکولی همچون DNA و RNA استفاده شود. این تجهیزات به دو گروه اصلی اسپکتروفتومتر معمولی و آرایه دیودی تقسیم می شوند که هرکدام قابلیت های خاص خود را دارند.
سوالات متداول
از مهم ترین اجزای تشکیل دهنده دستگاه اسپکتروفتومتر می توان به مواردی همچون: محفظه نمونه، منبع نور یا منبع تابش، مونوکروماتور (تک رنگ ساز)، سیستم کنترل ولتاژ، آشکارسازها، سیستم گریتینگ، صفحه نمایشگر، مفسر دستگاه اسپکتروفتومتر، فوتولوله و فتوولتایی اشاره کرد.
اگر بخواهیم پارامتر محدوده طول موج منبع نور را در نظر بگیریم، با دو نوع اسپکتروفتومتر رو به رو خواهیم بود که عبارتند از. اسپکتروفتومتر UV-VIS و اسپکتروفتومتر IR. در اسپکتروفتومتر UV-VIS منبع نور، منابع نوری فرابنفش و مرئی هستند. در اسپکتروفتومتر IR، منبع نور مادون قرمز است. معمولاً ساخت این نوع اسپکتروفتومترها کمی سخت تر و چالش برانگیزتر است. با توجه به شرایط و ویژگیهای خاص منابع نوری مادون قرمز این دستگاه ها نسبت به دستگاه های اسپکتروفتومتر UV-VIS، کاربرد های کمتری دارند و در اندازه گیری ها نیز متفاوت عمل می کنند.
اگر بخواهیم به نقاط قوت و مزایای دستگاه اسپکتروفتومتر UV-VIS بپردازیم میتوانیم به چند مورد زیر اشاره کنیم:
- اندازه گیری در این روش با سرعت بالایی انجام می شود.
- روش اندازه گیری به کمک این دستگاه از نوع غیر مخرب است. به این معنا که در روند اندازه گیری آسیبی به نمونه مورد نظر وارد نشده و در نتیجه می توان آنالیزهای دقیق تر و بیشتری روی محصول داشت.
- نتایج به دست آمده راحت تر بررسی شده و تجزیه و تحلیل داده ها نیز آسان تر است.
- کاربران در کمترین زمان ممکن می توانند روش کار با این دستگاه را فرا بگیرند.
- این دستگاه ها برای هر آزمایشگاهی لازم هستند و از نظر قیمت نیز گزینه مقرون به صرفه ای به شمار می روند.
یک پاسخ
بهترین فروشگاه تجهیزات ازمایشگاهی و لوازم