یخچال و فریزر آزمایشگاهی

در علوم آزمایشگاهی استفاده از یخچال‌ و فریزر‌ آزمایشگاهی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

چرا که نگهداری اغلب فراورده‌های زیستی و همچنین اکثر داروها، مواد شیمیایی و آزمایشگاهی نیاز به خنک سازی دارد.

در ذخیره سازی این مواد در یخچال مشکلات متعددی وجود دارد.

وجود آلودگی‌های بیولوژیک، انتشار سموم زیستی، باکتری‌ها در فراورده های‌ خونی از یک سو و خطرهای شیمیایی اعم از آتش، انفجار و سموم شیمیایی از سوی دیگر، مواردی است که کاربر آزمایشگاه با آن سرو کار دارد.

بنابراین می توان از یخچال‌های آزمایشگاهی برای نگهداری بهتر مواد و رفع مشکلات ذکر شده استفاده کرد. انواع یخچال برحسب نوع کابرد عبارتند از:

یخچال‌های خانگی (Domestic)

این یخچال و فریزر ها بیشتر در آزمایشگاه های علمی مدارس به منظور نگهداری محلول ها و مایعات غیر قابل اشتعال و غیر قابل انفجار مورد استفاده قرار می گیرند.

یخچال‌های امن آزمایشگاهی(Lab Safe)

این یخچال و فریزرها برای نگهداری مواد قابل اشتعال و قابل انفجار استفاده می‌شوند.

این نوع سیستم خنک کننده هیج گونه تجهیزات سوئیچینگ داخلی که می‌تواند منبع بالقوه جرقه باشد ندارد.

به منظور کاهش احتمال آتش سوزی مواد محترقه داخلی، کمپرسور و دیگر مدارات معمولا در بالای دستگاه قرار گرفته اند.

یخچال‌های ضد انفجار(Explosion Proof)

این یخچال‌ها برای کار در مکان‌هایی طراحی شده اند که احتمال انفجار در هوای خارج یخچال وجود داشته باشد.

این یخچال‌ها اغلب در برگیرنده گازها، مایعات و جامداتی هستند که دمای احتراق آنها کمتر از 100 درجه فارنهایت است.

شرایط ذخیره سازی برای تمام محلول‌ها یا نمونه‌هایی که بخارات قابل اشتعال متصاعد می‌کنند. برای مثال پوشش آغشته به اتر حیوانات آزمایشگاهی می‌توانند منجر به انفجار داخل یخچال شوند.

یخچال بانک خون

یخچال و فریزر بانک خون یکی از تجهیزات عمومی ضروری دپارتمان ایمنی و خون شناسی می‌باشد و ذخیره بی خطر و مناسبی از خون کامل، اجزای خونی (به عنوان مثال ، سلول های خون ، پلاسما) و معرف‌ها را فراهم می‌کند.

یخچال و فریزر بانک خون باعث حفظ طراوت و یکپارچگی خون و اجزای خون می‌شوند.

فریزرهای آزمایشگاهی

در اکثر آزمایشگاه‌های بالینی وجود فریزر 20- درجه سانتی گراد برای نگه داری نمونه‌های ناپایدار همچون FFP ، کرایو، دیسک‌های آنتی بیوتیکی بتا – لاکتام، آنتی بادی‌های مونوکلونال و پلی کلونال و آنتی سرم‌ها ضروری می‌باشد.

فریزرها بر حسب نوع کاربرد به دو صورت ایستاده و صندوقی یا Deep Freezer ساخته می‌شوند.

فریز درایر

یک روش خشک کردن متداول جهت مواد بیولوژیک و غیرحساس به دما استفاده از دستگاه خشک کن تصعیدی یا خشک کن انجمادی یا فریز درایر Freeze Dryer است.

غالبا در ازمایشگاه‌های صنایع دارویی، غذایی، پزشکی و بیوشیمی و تحقیقاتی استفاده می‌شود.

در واقع در این روش حلال نمونه منجمد و سپس تصعید می‌شود و نهایتا خواص فیزیکی و شیمیایی ماده بدون تغییر باقی می‌ماند. ظرفیت دستگاه‌های آزمایشگاهی 2 ، 4 ، 6 و 8 کیلوگرم و دما 55- درجه سیلسوس می‌باشد.

یخ ساز

انواع ماشین‌های یخ‌ساز بر حسب نوع کاربرد عبارتند از:

1-ماشین یخساز حبه ای یا مکعبی

در سایزهای استاندارد، یخ حبه یا مکعبی تولید می‌کند. این یخ‌ها بهداشتی و خوراکی هستند. ضخامت آن‌ها حدوداً 15 تا 35 میلیمتر و ابعاد تقریبی 20*20*20 سانتیمتر می‌باشند .

برای مصارف رستوران‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها، کارخانجات، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

2-ماشین یخساز تیوب یا لوله ای

در حجم‌های استاندارد به صورت تمام اتوماتیک در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سایز یخ تولیدی این دستگاه حدود 15 تا 35 میلیمتر و دمای تقریبی آن 5- تا 10- درجه سانتیگراد بوده و یخ‌ها کاملا بهداشتی و مصرف خوراکی دارند.

کاربرد اصلی این مدل یخساز راه اندازی کارخانه یخسازی است.

3-ماشین یخساز پولکی یا صفحه ای

برای صنایع فرآورده‌های گوشتی، شیلات، نان، شیرینی، صنایع بتن، صنایع شیمیایی و دارویی، کشتارگاه‌ها و صنایع بسته بندی استفاده می‌شود.

این مدل یخ، بهداشتی است ولی کاربرد خوراکی ندارد، ضخامت آن در حدود 1 تا 5 میلیمتر و دمای آن حدودا 5- تا 8- درجه سانتیگراد می‌باشد.

4-ماشین یخساز پودری یا برفی

برای مصارف آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، بیو تکنولوژی، مراکز تحقیقاتی و صنایع غذایی استفاده می‌شود.

این مدل یخ نیز همانند یخ پولکی بهداشتی است اما مصارف خوراکی ندارد. دمای یخ پودری بین 5/0- تا 5/1- درجه سانتیگراد می‌باشد.