10 نوع از ضروری ترین لوازم آزمایشگاهی کدامند؟
لوازم آزمایشگاهی ابزارهای اساسی در تحقیقات علمی و آزمایشات مختلف در زمینههای مختلف علمی میباشند. این لوازم به محققان و دانشجویان در آزمایشگاهها کمک میکنند تا آزمایشها و تجربیات خود را با دقت کافی انجام دهند. در این مقاله، به معرفی 10 نوع از ضروریترین لوازم آزمایشگاهی میپردازیم که در اکثر آزمایشگاهها به عنوان تجهیزات اساسی استفاده میشوند.
لوازم آزمایشگاهی ابزار و تجهیزاتی هستند که در آزمایشگاهها برای انجام آزمایشها، تحقیقات علمی و تجزیه و تحلیل مواد مورد استفاده قرار میگیرند. این لوازم به صورت متنوعی در دسترس هستند و وظیفههای مختلفی را انجام میدهند. برخی از لوازم آزمایشگاهی شامل موارد زیر میشوند:
آزمایشگاههای عمومی: شامل میکرواسکوپها، ترمومترها، سیلندرها، شیشههای مخصوص نمونهبرداری و سایر ابزارهای عمومی آزمایشگاهی میشوند.
ابزارهای تجزیه و تحلیل: ابزارهایی مانند اسپکتروفتومترها، کروماتوگرافی، ماسهسنجها و سایر تجهیزات برای تجزیه و تحلیل مواد و اجزای مختلف نمونهها استفاده میشوند.
وسایل نمونهبرداری: این شامل پیپتها، میکروپیپتها، سوزنهای نمونهبرداری و وسایل مشابه میشود.
ظروف آزمایشگاهی: انواع مختلفی از ظروف شیشهای و پلاستیکی برای مخلوطکردن، تخلیه و نگهداری نمونهها در آزمایشگاه وجود دارد.
وسایل ایمنی: ایمنی آزمایشگاهی از جمله کلاه، ماسک، دستکشها، عینک و دیگر وسایل محافظ برای جلوگیری از تماس با مواد خطرناک در آزمایشگاه میشوند.
تجهیزات اتوماسیون: برخی از آزمایشگاهها از تجهیزات اتوماسیونی مانند رباتهای آزمایشگاهی برای انجام آزمایشها به صورت خودکار استفاده میکنند.
تجهیزات نگهداری نمونه: یخچالها، فریزرها، انجمادگیرها و سایر وسایل برای نگهداری ایمن نمونهها و محافظت از آنها در دماهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
تجهیزات نوری: میکروسکوپها، فتومترها و سایر تجهیزات نوری برای بررسی و اندازهگیری ویژگیهای نمونهها با استفاده از نور استفاده میشوند.
تجهیزات پرتابل: برخی از تجهیزات کوچک و پرتابل مانند pHمترها، کندوکتومترها و دستگاههای دیگر برای اندازهگیری سریع و آنی ویژگیهای مختلف نمونهها در محل استفاده میشوند.
این لیست تنها یک نمونه کوچک از لوازم آزمایشگاهی است، و در آزمایشگاههای مختلف و در زمینههای مختلف علمی و تحقیقاتی ابزارهای مخصوص خود را دارند.
بالن آزمایشگاهی (Laboratory Flask) نوعی ظرف آزمایشگاهی است که برای مخلوط کردن، نگهداری، گرمکردن، تغییر دادن دما، و ترکیب مواد مایع به کار میرود. این بالنها معمولاً از شیشه ساخته شدهاند و دارای شکلها و اندازههای مختلفی هستند.
دو نوع بالن آزمایشگاهی شناخته شدهاند: بالن دستگاهی (Erlenmeyer Flask) و بالن گلی (Round-Bottom Flask) که هر یک از این انواع بالن به منظور اهداف خاصی در آزمایشگاه استفاده میشوند.
کاربردهای اصلی بالن آزمایشگاهی عبارتند از:
تهیه و نگهداری محلولها: برای تهیه و نگهداری محلولهای شیمیایی در آزمایشگاه از بالن آزمایشگاهی استفاده میشود. این محلولها معمولاً در داخل بالن تهیه میشوند و میتوانند در آنجا نگهداری شوند.
گرمکردن مواد: برخی از بالنها به عنوان ظروف گرمکننده برای تغییر دما در تجربیات شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند. آزمایشهای گرمائی و تجزیه و تحلیل حرارتی از این نوع بالنها استفاده میکنند.
تجزیه و تحلیل شیمیایی: برای انجام آزمایشهای شیمیایی، بالنها به عنوان ظروفی برای ترکیب واکنشهای شیمیایی و انجام تجزیه و تحلیلهای شیمیایی به کار میروند.
کشت میکروبی: بالنهای گلی به منظور کشت میکروبها و سلولهای زنده در تحقیقات بیولوژیکی و میکروبی استفاده میشوند. این بالنها شکل گردی دارند که باعث تخریب کمتر سلولها میشود.
مخلوط کردن و آزمایشات مختلف: بالنها به عنوان ظروفی برای مخلوط کردن مواد مایع در آزمایشات مختلف، مانند آزمایشهای ترکیبی و طیفسنجی، استفاده میشوند.
بالن آزمایشگاهی از ابزارهای اساسی در آزمایشگاههای شیمی، بیولوژی، و دیگر رشتههای علمی است که برای انجام تجربیات و آزمایشات متنوع به کار میرود. انتخاب نوع مناسب بالن و رعایت شیوههای استفاده صحیح از آن برای دقت و صحت نتایج آزمایشات بسیار حیاتی است.
بشر یکی از وسایل آزمایشگاهی است که در تحقیقات علمی و آزمایشات شیمیایی به کار میرود. بشرها به شکل ظرفی استوانهای با کف تخت و بدون دهانهای برای جلوگیری از ریزش مواد طراحی شدهاند. این وسیله معمولاً از شیشه (مانند شیشه پیرکس) یا پلاستیک ساخته میشود و در اندازههای مختلف از یک میلیلیتر تا چندین لیتر تولید میشود.
کاربردهای بشر در آزمایشگاهها به شرح زیر است:
نگهداری و مخلوط کردن مواد: بشرها به عنوان ظروف آزمایشگاهی برای نگهداری مواد شیمیایی و مخلوط کردن آنها به کار میروند. به دلیل طراحی تخت و بدون دهانه، انتقال مواد به آسانی امکانپذیر است.
تحلیل شیمیایی: بشرها ممکن است برای تجزیه و تحلیل مواد شیمیایی و انجام آزمایشهای شیمیایی مورد استفاده قرار گیرند. در این موارد، نمونههای مواد در بشرها قرار داده میشوند و آزمایشات مختلف روی آنها انجام میشود.
آزمایشات فیزیکی: بشرها نه تنها در آزمایشات شیمیایی، بلکه در آزمایشات فیزیکی نیز کاربرد دارند. به عنوان مثال، بشرها ممکن است برای تحلیل حرارتی یا انجام آزمایشهای فیزیکی مختلف در دستگاههای خاصی قرار گیرند.
نگهداری محلولها: بشرها معمولاً برای نگهداری محلولها و مواد مختلف در آزمایشگاهها استفاده میشوند. این وسیله میتواند به عنوان وسیله انتقال مواد به منظور تحقیقات و نگهداری مواد در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
بشرها یکی از وسیلههای آزمایشگاهی پرکاربرد در علوم شیمی، فیزیک، زیستشناسی و دیگر زمینههای تحقیقاتی به شمار میروند و برای اجرای آزمایشات و تجربیات مختلف از آنها بهره میبرند.
پلیت آزمایشگاهی (Laboratory Plate) یک وسیله آزمایشگاهی است که عمدتاً از شیشه یا پلاستیک ساخته میشود و شکل یک صفحه مربع یا مستطیل دارد. این پلیتها معمولاً به صورت شفاف و شیشهای و یا شفاف و پلاستیکی تولید میشوند و بر روی آنها تعدادی سوراخ یا چالههای کوچک دارند که به عنوان “چاهها” شناخته میشوند.
کاربردهای اصلی پلیتهای آزمایشگاهی عبارتند از:
تحلیلهای شیمیایی: در پلیتهای آزمایشگاهی، میتوان نمونههای مختلف محلولها و مواد شیمیایی را قرار داد و تحلیلهای مختلف شیمیایی را انجام داد. چاهها در پلیت به عنوان محیطی برای ترکیب نمونهها و مواد مورد استفاده قرار میگیرند.
آزمایشهای بیولوژیکی: در تحقیقات بیولوژیکی، پلیتهای آزمایشگاهی به عنوان وسیلهای برای کشت و کشت سلولها، باکتریها، و سایر میکروارگانیسمها استفاده میشوند. چاههای پلیت به عنوان محیط کشت به کار میروند.
آزمایشهای ژنتیکی: در تحقیقات ژنتیکی، پلیتهای آزمایشگاهی برای تعیین نمونههای ژنتیکی و تحلیل DNA و RNA به کار میروند. این چاهها به عنوان محیطی برای اجرای واکنشهای ژنتیکی و پلیمراز زنجیرهای (PCR) مورد استفاده قرار میگیرند.
آزمایشهای داروسازی: در صنعت داروسازی، پلیتهای آزمایشگاهی برای ارزیابی اثرات داروها و ترکیبات شیمیایی بر روی سلولها و بافتها استفاده میشوند.
آزمایشهای ایمونولوژیکی: در تحقیقات ایمونولوژیکی، پلیتهای آزمایشگاهی برای انجام آزمایشهای مربوط به سیستم ایمنی بدن، مانند آزمایشهای آنتیبادی و ایمونواسیتوشیمیایی به کار میروند.
پلیتهای آزمایشگاهی به دلیل ساختار ساده و انعطافپذیری که دارند، در انواع مختلفی از تحقیقات علمی و پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، انواع مختلفی از پلیتها و چاهها برای نیازهای خاص در تحقیقات طراحی میشوند.
پیپت و بورت (Pipette and Pipette Tips) دستگاه و لوازم آزمایشگاهی مهمی هستند که برای اندازهگیری و انتقال دقیق حجم محلولها و سوائل در آزمایشگاه استفاده میشوند. این دستگاه و لوازم با دقت بالا و کارایی بسیار برای تحقیقات شیمیایی، بیولوژی، آزمایشهای پزشکی، و دیگر زمینههای علمی مورد استفاده قرار میگیرند.
پیپت (Pipette): پیپتها دستگاههایی هستند که برای اندازهگیری حجم محلولها و سوائل به صورت دقیق و تماماً عددی استفاده میشوند. این دستگاهها توسط علمای شیمی و بیولوژی برای تلفیق محلولها، تهیه نمونههای دقیق، و انجام آزمایشهای دقیق استفاده میشوند. پیپتها معمولاً دارای یک مکانیزم تنظیمی برای تنظیم حجم مورد نظر هستند و از انواع مختلفی مانند پیپتهای حجم متغیر (Variable Volume Pipettes) و پیپتهای حجم ثابت (Fixed Volume Pipettes) وجود دارد.
بورت آزمایشگاهی (Pipette Tips): بورتهای آزمایشگاهی نوعی لوازم جانبی برای پیپتها هستند. این بورتها بر روی سر پیپت قرار میگیرند و به عنوان نوکهای پیپت عمل میکنند. بورتها توسط پیپت جذب و به صورت دقیق میزان حجم مورد نیاز جذب و انتقال محلولها را امکانپذیر میکنند. بعد از هر بار استفاده، بورت آزمایشگاهی دور ریخته میشود تا جلوگیری از آلودگی متقابل محلولها.
کاربردهای این دستگاه و لوازم به شرح زیر است:
آزمایشات شیمیایی: در تحقیقات شیمیایی، پیپت و بورت آزمایشگاهی به عنوان ابزارهای اصلی برای تهیه و اندازهگیری حجم محلولها و انتقال دقیق مواد شیمیایی به کار میروند.
تحقیقات بیولوژیکی: در زمینه بیولوژی، انتقال سلولها، DNA، RNA و محلولهای تجربی برای انجام آزمایشهای ژنتیکی و بیوشیمیایی به کمک پیپت و بورت آزمایشگاهی انجام میشود.
تحقیقات پزشکی: در زمینه تحقیقات پزشکی، انجام تجزیه و تحلیلهای دقیق بر روی نمونههای بیولوژیکی مانند خون، ادرار، و سایر بیومواد با استفاده از پیپت و بورت آزمایشگاهی بسیار مهم است.
تحقیقات فارماسیوتیکال: در صنعت داروسازی، اندازهگیری دقیق حجم محلولهای دارویی و ترکیبات شیمیایی با استفاده از پیپت و بورت آزمایشگاهی برای توسعه و تولید داروها بسیار حیاتی است.
آزمایشات تحقیقاتی: در تحقیقات علمی و دانشگاهی، پیپت و بورت آزمایشگاهی به عنوان ابزارهای اصلی برای انجام آزمایشات متنوع و تعیین دقیق مقادیر مورد نیاز در آزمایشات مورد استفاده قرار میگیرند.
به طور کلی، پیپت و بورت آزمایشگاهی ابزارهای بسیار مهم در آزمایشات علمی و پزشکی هستند که با دقت بالایی در اندازهگیری و انتقال حجم مواد کمک میکنند.
دوشی و چشمشوری آزمایشگاهی دستگاههایی هستند که برای شستشو مواد، تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی به کار میروند. این دستگاهها دارای اهمیت زیادی در حفظ بهداشت و تمیزی آزمایشگاهها و جلوگیری از آلودگی و انتقال عوامل آلودگی به نمونهها و آزمایشات هستند.
دوشی آزمایشگاهی (Laboratory Sink): دوشی آزمایشگاهی به عنوان یک محیط شستشو در آزمایشگاه عمل میکند. این دستگاهها معمولاً دارای یک یا چند حوضچه با شیرآلات آب گرم و سرد هستند. کاربردهای اصلی دوشی آزمایشگاهی عبارتند از:
شستشوی تجهیزات و ظروف آزمایشی: برای شستشوی نمونهدارها، ظروف آزمایشی، پیپتها، بورتها، و دیگر وسایل آزمایشگاهی.
تمیزکاری دستها و محیط کاری: برای شور کردن دستهای کارکنان آزمایشگاه و نیز تمیزکاری محیط کاری.
در صورت لزوم، شستشوی اشیاء و وسایل تجهیزات حیاتی از نظر بهداشتی: برای تضمین بهداشت در آزمایشگاههایی که با مواد بیماریزا یا مواد خطرناک کار میکنند.
چشمشوری آزمایشگاهی (Eye Wash Station): چشمشوری آزمایشگاهی یک دستگاه است که شیر آبی خنک و شور (محلول شوری که به چشمها برای تطهیر از مواد آلوده استفاده میشود) را ارائه میدهد. این دستگاه برای موارد اضطراری استفاده میشود و کاربرد اصلی آن تطهیر چشمها از مواد شیمیایی یا آلودگیهای دیگر است.چشمشوری آزمایشگاهی معمولاً در مکانهایی که با مواد شیمیایی کار میشود نصب میشود و در صورت برخورد با مواد خطرناک یا در صورت بروز آلودگی چشم، افراد میتوانند به سرعت چشمشوری را باز کنند و چشمهای خود را شستشو دهند تا از آسیب جدی جلوگیری کنند.
هود آزمایشگاهی (Laboratory Hoods) دستگاههایی هستند که برای محافظت از کارکنان آزمایشگاه در برابر تماس با مواد شیمیایی خطرناک، دود، بخارات و ذرات معلق در هوا استفاده میشوند. این دستگاهها به عنوان وسیلهای مهم در بهداشت و ایمنی در آزمایشگاههای شیمیایی، بیولوژیکی، و فیزیکی عمل میکنند. هودهای آزمایشگاهی به انواع مختلفی تقسیم میشوند، از جمله:
- 1. هود ارتفاع قابل تنظیم (Adjustable Height Hoods): این نوع هودها ارتفاع قابل تنظیمی دارند و به کاربران امکان کار در ارتفاع مطلوب را میدهند. این مدل هود معمولاً در آزمایشگاههایی با نیازهای متغیر برای فضای کاری استفاده میشوند.
- 2. هود تختهای (Ductless Hoods): این نوع هودها بدون نیاز به اتصال به سیستم تخلیه هوا بیرونی عمل میکنند. آنها از فیلترهای کربنی و دیگر فیلترهای مناسب برای تصفیه هوا استفاده میکنند تا بخارات و گازهای آلوده را تصفیه کرده و هوای تمیز را به محیط آزمایشگاه بازگردانند. این نوع هودها معمولاً برای آزمایشگاههایی با محدودیتهای مکانی مناسب هستند.
- هود تخلیه خارجی (Ducted Hoods): این نوع هودها به یک سیستم لولهکشی جهت تخلیه بخارات و گازهای آلوده به بیرون از ساختمان متصل میشوند. آنها برای آزمایشگاههایی با نیازهای بالا به انتقال هوای آلوده به خارج مناسب هستند.
- هود بیوسیفتی (Biosafety Hoods): این نوع هودها به منظور کار با مواد بیولوژیکی و میکروبیولوژیکی طراحی شدهاند. آنها دارای فیلترهای HEPA هستند که از پخش مواد خطرناک به محیط خارجی جلوگیری میکنند. هودهای بیوسیفتی از اهمیت ویژهای در تحقیقات پزشکی و بیولوژیکی برخوردارند.
کاربردهای هود آزمایشگاهی شامل موارد زیر میشوند:
حفاظت از کارکنان: هودها از انتقال بخارات و گازهای خطرناک به کارکنان جلوگیری میکنند و ایمنی آنها را تضمین میکنند.
جلوگیری از آلودگی محیطی: هودها از پخش مواد آلوده به محیط آزمایشگاه و ایجاد آلودگی هوا جلوگیری میکنند.
تهویه مناسب: هودها به تهویه و تعویض هوا در آزمایشگاه کمک میکنند و دمای مناسب و آلایندگی هوا را حفظ میکنند.
کار با مواد شیمیایی: هودها برای کار با مواد شیمیایی خطرناک و تولید دود، بخار و گازهای شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند.
همچنین، نوع هود آزمایشگاهی مورد استفاده بستگی به نوع کارهای انجام شده در آزمایشگاه و میزان ایمنی مورد نیاز دارد، بنابراین انتخاب مناسبترین نوع هود برای هر آزمایشگاه به تخصصیترین افراد واگذار میشود.
اتوکلاو یک دستگاه آزمایشگاهی مهم است که برای استریل کردن و ضدعفونی کردن وسایل، تجهیزات، و نمونههای آزمایشگاهی به وسیله بخار آب و فشار بخار استفاده میشود. این دستگاهها به وسیله اصول تسخیری (Sterilization) عمل میکنند و میتوانند انواع مختلفی از وسایل آزمایشگاهی را به صورت کاملاً استریل کنند.
کاربردهای اصلی اتوکلاوها عبارتند از:
استریل کردن وسایل آزمایشگاهی: این دستگاهها برای استریل کردن وسایلی مانند انابی، پیپتها، ظروف آزمایشی، نیمرخها، سوزنها، و دیگر تجهیزات آزمایشگاهی استفاده میشوند. این کاربرد بسیار حیاتی در پیشگیری از انتقال عوامل آلودگی و عفونت به نمونهها و افراد دارد.
پردازش نمونههای حیاتی: اتوکلاوها برای پردازش نمونههای باکتریایی، قارچی، ویروسی، و سلولهای حیاتی مورد استفاده قرار میگیرند. این نمونهها معمولاً برای کشت و کشت میکروبیولوژیکی یا مطالعات زیستشناسی تجربی استفاده میشوند.
پردازش تجهیزات آزمایشگاهی: برخی تجهیزات آزمایشگاهی نیاز به استریلیته بالا دارند تا دقت و قابلیت اندازهگیری درست را حفظ کنند. اتوکلاوها برای پردازش تجهیزات مانند پتری دیشها، راکتورها، و اسپکتروفتومترها مورد استفاده قرار میگیرند.
پزشکی و پزشکی دندانپزشکی: اتوکلاوها در بیمارستانها، کلینیکها، و مطبهای دندانپزشکی برای استریل کردن وسایل پزشکی مانند ابزار جراحی، سوزنها، و وسایل دندانپزشکی مورد استفاده قرار میگیرند.
صنایع غذایی و دارویی: در صنایع غذایی و دارویی، اتوکلاوها برای استریل کردن و بستهبندی محصولات غذایی و دارویی به کار میروند تا از رشد میکروبی غیرمطلوب جلوگیری شود.
به طور کلی، اتوکلاوها به عنوان یک ابزار اساسی در زمینههای مختلف علمی و صنعتی برای حفظ بهداشت و کیفیت تجهیزات و نمونهها از اهمیت بسیاری برخوردارند.
انکوباتور آزمایشگاهی (Laboratory Incubator) یک دستگاه آزمایشگاهی است که به منظور ایجاد و حفظ شرایط محیطی خاص برای رشد و کشت میکروبها، باکتریها، قارچها، سلولهای حیاتی، و سایر میکرواورگانیسمها به کار میرود. این دستگاهها تعداد زیادی از برنامههای آزمایشگاهی را پوشش میدهند و به عنوان یک ابزار مهم در زمینههایی مانند میکروبیولوژی، زیستشناسی سلولی، شیمی، و داروسازی استفاده میشوند.
کاربردهای اصلی انکوباتور آزمایشگاهی عبارتند از:
کشت و رشد میکروبها و باکتریها: انکوباتورها به عنوان مکانهای مناسبی برای کشت میکروبها و باکتریها در شرایط حرارتی و رطوبتی خاص تنظیم میشوند. این کشتها معمولاً به منظور مطالعه رشد، تکثیر، و ویژگیهای مختلف این میکرواورگانیسمها انجام میشود.
کشت و تجزیه و تحلیل سلولهای حیاتی: در زیستشناسی سلولی و مولکولی، سلولهای حیاتی مانند سلولهای پرفروش، سلولهای سرطانی، و سلولهای باکتریایی تحت شرایط خاص در انکوباتورها کشت و تجزیه و تحلیل میشوند.
تستهای زیستی و بیوشیمیایی: برای انجام تستها و آزمایشهای زیستی و بیوشیمیایی نیاز به شرایط محیطی خاص مثل دما و رطوبت دارند، و انکوباتورها این شرایط را فراهم میکنند.
تکثیر و پرورش انواع گیاهان و میکرواورگانیسمها: انکوباتورها میتوانند برای کشت و تکثیر گیاهان و میکرواورگانیسمهای مختلف از جمله باکتریها، قارچها، و میکروارگانیسمهای طبیعی واقعی مورد استفاده قرار گیرند.
تستهای تولید دارو و داروسازی: در صنایع داروسازی، انکوباتورها برای تست و تکثیر میکرواورگانیسمها به منظور تولید داروها و دیگر محصولات دارویی مورد استفاده قرار میگیرند.
انجام تجربیات و مطالعات تحقیقاتی: انکوباتورها به محققان و دانشجویان در طول مطالعات تحقیقاتی و آزمایشات تجربی کمک میکنند تا شرایط مورد نیاز برای آزمایشات خود را فراهم کنند.
انکوباتورها معمولاً دارای کنترلهای دقیقی برای تنظیم دما، رطوبت، و مدت زمان عملیات هستند تا شرایط بهینه رشد و کشت سلولها و میکرواورگانیسمها فراهم شود. این دستگاهها برای حفظ و تضمین دقت نتایج آزمایشات بسیار حیاتی هستند.
PH متر آزمایشگاهی یک دستگاه مخصوص برای اندازهگیری مقدار pH (اسیدیته یا قلیائیت) در محلولها، نمونهها، و محیطهای آزمایشگاهی است. اندازهگیری pH از اهمیت بسیاری در زمینههای مختلفی مانند شیمی، بیوشیمی، زیستشناسی، صنایع غذایی، داروسازی، کشاورزی، و زراعت برخوردار است.
کاربردهای اصلی PH متر آزمایشگاهی به شرح زیر میباشد:
تعیین کیفیت آب: مقدار pH آب میتواند در تعیین کیفیت آب مصرفی برای مصارف مختلف مانند آب آشامیدنی، آب کشاورزی، و آب صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. اندازهگیری pH ممکن است به ارزیابی میزان اسیدیته یا قلیائیت آب کمک کند و در صورت لزوم اقدامات تصحیحی را مشخص کند.
کنترل کیفیت محصولات غذایی: در صنایع غذایی، مقدار pH محصولات مانند غذاها، نوشیدنیها، لبنیات، و ترشیجات برای حفظ کیفیت و ماندگاری محصولات بسیار حیاتی است.
پژوهش و تحقیقات زیستشناسی و بیوشیمی: مقدار pH محیطهای سلولی و بیوشیمیایی مانند محیطهای کشت سلولی، پروتئینها، و انزیمها را کنترل و نظارت میکند. این در تحقیقات مختلف از زیستشناسی تا داروسازی استفاده میشود.
پزشکی و طب: در تشخیص و پیگیری برخی بیماریها و حالات پزشکی مانند اختلالات گوارشی، عفونتها، و کنترل اسیدیته معده از مقدار pH استفاده میشود.
صنایع شیمیایی و داروسازی: در تولید و کنترل کیفیت مواد شیمیایی، داروها، و محصولات صنعتی از pH مترها به عنوان ابزار کنترل کیفیت استفاده میشود.
کشاورزی: مقدار pH خاک و آب آبیاری در کشاورزی برای تأثیر بر رشد و ترسیب مواد مغذی در گیاهان اهمیت دارد.
PH مترها معمولاً دارای الکترود pH هستند که به محلول نمونه یا محیط قرار میگیرد و از تغییرات ولتاژ الکترود بر اساس pH محلول برای اندازهگیری pH استفاده میکنند. این دستگاهها برای دقت و سرعت اندازهگیری pH بسیار مفید هستند و در بسیاری از آزمایشها و کنترلهای کیفیت ضروری میباشند.